Pas begin jaren negentig, toen ik al zo’n vijf jaar van school af was, durfde ik het haar tijdens een reünie te vragen. Wist jij al dat ik lesbisch was voordat ik het zelf wist? Haar antwoord was bevestigend.
Tijdens mijn schooltijd repte noch mijn lerares Nederlands zelf, noch iemand anders ooit over haar geaardheid. Niet vanwege een taboe op het onderwerp, maar juist doordat het een vanzelfsprekende optie was. Ze kende me beter dan ik mezelf, en raadde me naast de gebruikelijke verplichte heteroliteratuur ook aan om Het Jongensuur van Andreas Burnier voor mijn lijst lezen. ‘Echt iets voor jou.’ Ik snapte toen niet waarom. Ik kon me als poppenmoedermeisjesmeisje helemaal niet identificeren met een meisje dat liever jongen had willen zijn. Maar het is wel een van de weinige boeken die me is bijgebleven.
Samen met haar vrij stoere vriendin organiseerde mijn lerares de cabaretvoorstellingen. Ik heb er nooit bij stilgestaan dat die vriendin haar geliefde kon zijn. Er was op mijn school een warme sfeer, waarin er veel ruimte was voor het tonen van affectie. Een aanraking of een knuffel tussen de dames registreerde ik als genegenheid tussen hartsvriendinnen.
Voor zo’n cabaret wilde ik een liefdeslied schrijven voor de juf. Niet omdat ik zelf al wist dat ik op meisjes viel, maar omdat ik alle liedjes die ‘boy meets girl’ bezongen zat was. Ik wilde iets anders. Met een enthousiast ‘Ja dat is leuk, doe maar!’ werd de zaak beklonken. Omdat zij het goed vond, vielen de bezwaren van enkele leerlingen die het in eerste instantie gek vonden weg. De eerste rij in de theaterzaal mocht ik reserveren voor alle leraressen van de school, want zo kon ik ze diep in de ogen kijkend mijn ode brengen. Het werd een mooi succes.
We hebben elkaar een paar jaar geleden nog eens ontmoet en gesproken over de vanzelfsprekendheid waarmee ze haar geaardheid uitdroeg. Je zou kunnen beargumenteren dat het ‘gewone’ ervan haar als vrouw met lesbische gevoelens onzichtbaar maakte. Maar je kunt ook stellen dat ze haar tijd ver vooruit was. Zij beleefde haar lesbische relatie in een vrijheid waar menigeen alleen maar van droomt. Mijn juf Henny, mijn favoriete LesbIcoon.
Irene Hemelaar is zangeres, organisator, ondernemer en roze barricadenbeklimmer.